شیرین کردن آب دریاچه ارومیه - ۱

دریاچه ارومیه با آب شیرین

طرح نمک زدائی از دریاچه ارومیه

آب دریاچه ارومیه بسیار شور است و زندگی ماهی در آن ممکن نیست . اگر بتوانیم آب این دریاچه را شیرین و یا کم شور نمائیم ، هر ساله هزاران تن ماهی از این دریاچه حاصل خواهد شد و بعلاوه سیاحان و ورزشکاران بسیاری همه ساله برای شنا و اسکی آبی و ماهیگیری و استفاده از چشمه های آب معدنی بی نظیر و کوههای پر برف اطراف جلب خواهند شد .

توربین در تنگه هرمز

1-   در هر شبانروز  4 مرتبه آب پر و خالی میشود و منحنی تغییرات و ضعیت آنرا نشان می دهد .

2-  با توجه باینکه حداکثر ارتفاع آب در بوشهر گاهی به 3 متر می رسد ، میتوان نیروی عظیم جریان آب را در تنگه هرمز تصور کرد و این نیرو بوسیله توربین های مخصوص آبی قابل بهره برداری است .

3-  این تاسیسات را که به زبان انگلیسی تایدال پاور پلانت می گویند در چند نقطه از جهان از جمله فرانسه و روسیه اجرا گردیده است .

4-  در فاز 2 این پروژه ، اطلاعات دقیقی از هیدروگرافی سه عامل مهم سرعت آب در هر مقطع ، جهت جریان آب و حرارت آب مورد احتیاج است .

5-  به احتمال قوی یک جریان دائمی آب شورتری باید در اعماق 60 تا 70 متری تنگه هرمز وجود داشته باشد که جهت حرکت آن یکطرفه و از خلیج فارس به سمت دریای عمان است .

6-   از خواص این تاسیسات آنست که دائمی است و میلیونها سال دیگر هم ادامه خواهد داشت .

7-  حتی ممکن است لازم باشد در مقابل تمامی تنگه هرمز ، سدی ساخت شود و برای عبور و مرور کشتی ها ، تعدادی دریچه دوبل تعبیه گردد .

تهران 21 اسفند 1347

تجدید نظر بهمن 1362

آیا غول در تنگه هرمز بود ؟

متوجه شدم که آن غول در دریای عمان نشسته است و بر اثر جزر و مد محدبی که در اقیانوس هند بوقوع می پیوندد ، آبهای کناره دریای عمان بالا و پایین می رود و باین نتیجه رسیدم که باید یک جریان قوی و شدید آب از تنگه هرمز بدرون خلیج فارس وجود داشته باشد . بنا بر بررسیها ، جزر و مد خلیج فارس تماماٌ سطحی و افقی است ، یعنی دو مرتبه در شبانه روز آب از تنگه هرمز وارد خلیج فارس میشود و دو مرتبه هم با شدت از آن خارج میشود .

نتیجه تحقیقات محلی از ناخدایان نیز همین مطلب را قویاٌ تایید نمود .

دیگر شکی برایم باقی نماند و در ساده ترین وجه خود ،‌این مطلب را میتوان بشرح زیر محاسبه نمود :

1-  سطح خلیج فارس در حدود 250 هزار کیلومتر مربع است و اگر اختلاف ارتفاع آب را در می نیمم و ماکزیمم آن 2 متر حساب کنیم ، هر بارمقدار 500 میلیارد مترمکعب آب از تنگه می گذرد .

2-  تنگ ترین نقطه تنگه هرمز بین جزیره هنگان است و راس شیخ مسعود که در حدود 50 کیلومتر است و اگر عمق متوسط خلیج را در این مقطع 30 متر بحساب اوریم ، سطح این مقطع یک میلیون و پانصد هزار مترمبع است .

3-   در هر شبانروز  4 مرتبه آب پر و خالی میشود و منحنی تغییرات و ضعیت آنرا نشان می دهد .

تولید برق از جزر و مد

تولید برق از جذر و مد دریا در تنگه هرمز

چرا جذر و مد دریای خزر بیش از چند سانتیمتر نیست ؟ ولی سطح خلیج فارس نصف دریای خزر است اما جذر و مد آب خلیج چندین متر است .

نوروز سال 1346 با همسر و دختر هفت ساله ام مرجان یکی دو هفته در بوشهر بودیم و مرجان که همه روزه در کنار دریا قلاب بدست در انتظار ماهی نشسته بود ، متوجه پر و خالی شدن ( بالا و پایین رفتن آب ) دریا شده بود .

او می گفت : بابا ، یه غولی آنجا وسط دریا نشسته و گاهی با دهانش آبهارا می کشد و دریا خالی میشود ، و بعد هم دوباره آنرا بدریا خالی می کند و دریا پر میشود ....

من به فکر افتادم که واقعاٌ این غول کجاست و چه نیروی عظیمی باید داشته باشد ؟

در تاریخ 13/9/46 یکروز که به دریای جنوب خیره شده بودم ناگهان این معضل برایم حل شد . متوجه شدم که آن غول در دریای عمان نشسته است و بر اثر جزر و مد محدبی که در اقیانوس هند بوقوع می پیوندد ، آبهای کناره دریای عمان بالا و پایین می رود و باین نتیجه رسیدم که باید یک جریان قوی و شدید آب از تنگه هرمز بدرون خلیج فارس وجود داشته باشد . بنا بر بررسیها ، جزر و مد خلیج فارس تماماٌ سطحی و افقی است ، یعنی دو مرتبه در شبانه روز آب از تنگه هرمز وارد خلیج فارس میشود و دو مرتبه هم با شدت از آن خارج میشود .

تولید برق از نمک

طرح تولید برق از نمک های کویر با نمک زدائی از کویرهای ایران

نمک زدائی از کویرهای ایران با ایجاد کانالها و دریاچه های داخلی امکان پذیر است، زیرا :

1-   کویرها قبلاٌ دریاهایی بودند که به دریای آراد راه داشته اند .

2-   درجه شوری اقیانوسها حدود 3/3 درصد است. یعنی حدود 33 کیلوگرم نمک در هر 1000 کیلو آب دریا

3-  پس از اینکه در اثر فشارهای زمین شناسی ، سطح فلات ایران بالاتر رفت و رابطه دریاهای داخلی با دریای آزاد قطع شد ، اینها به دریاچه هاداخلی  تبدیل شدند .

4-  چون این دریاچه ها از رودخانه دائمی تغذیه نمی شدند به مرور تبخیر و سپس خشک شده و نمک در سطح اینها برجای ماند .

5-   طی هزاران سال بعد از آن نیز مقداری نمک از اراضی اطراف بوسیله باران شسته و بدان اضافه گردید .

6-   حجم آب این دریاچه ها قبل از خشک شدن حدود 10000 کیلومتر مکعب برآورد میگردد .

7-  غلظت نمک آب دریاچه ها 3/3 درصد بوده و اینک پس از اینهمه سال به حدود 4 درصد رسیده است و باین ترتیب مقدار نمک برجای مانده در این کویرها بالغ بر 400 میلیارد تن می باشد .

8-  با استفاده از آب کم شود دریای عمان میتوان بمرور این مقدار نمک را در آب حل کرده و از منطقه خارج کنیم .

9-  وزن مخصوص آب دریا 03/1 است ولی پس از حل شدن نمک در آن وزن مخصوص آب به 2/1 می رسد .

10-         در اینصورت وزن هر مترمکعب از آب برگشتی از کویر بسوی دریا 1250 کیلوگرم خواهد بود که حدود 220 کیلوگرم از نمک کویر رابا خود می برد .

11-         همین اختلاف وزن مخصوص آب برگشتی میتواند بعنوان عامل یک بازده ارزنده اقتصادی بکار تولید برق بیاید .

12-         سطح متوسط دشت های کویر 750 متر و دشت لوت 500 و جازموریان 350 متر از سطح دریا بلندتر است و از آنجا که این 400 میلیارد تن نمک در ارتفاع متوسط 500 متر قرار گرفته و اگر فقط پتانسیل وزن و ارتفاع آنرا بدون در نظر گرفتن وزن آب همراه آن در نظر بگیریم معادل 354 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید خواهد شد .

میلیارد تن متر        200000= 400 *500

گیگاوات ساعت 545000  = 367/ 200000

میلیارد کیلووات ساعت 354 =  100/ 65 * 545000

یعنی برق قابل استفاده ای که منحصراٌ از وزن و ارتفاع نمک موجود در کویرها بدست می آید در حدود عدد حیرت آور 354 میلیارد کیلووات ساعت خواهد بود .

ص 166 کتاب

چه نفعی به حال مملکت دارد ؟

حاصل این طرح چه خواهد بود ؟

پیش بینی حداقل نتایج اقتصادی و اجتماعی که از اجرای طرح بدست می آید

آنچه بدست می آوریم :

1-   تثبیت و مهار کویرها

2-   ایجاد اقلیم مناسب برای زندگی

3-   ایجاد امکان سکونت و زراعت در بیش از یک چهارم از خاک ایران

4-   بدست آوردن آب از سرچشمه های متعلق به ملت ایران

5-   ایجاد کار و اشتغال برای همه نیروهای فعال و سازنده کشور

6-   تولید نان و آذوقه و محصولات کشاورزی و صنعتی مورد نیاز کشور

7-   حفاظت جنگل ها و بوته زارها و مراتع و احشام فعلی بر اثر افزایش رطوبت

8-   افزایش رطوبت جوی و منظم تر شدن باران های سالیانه

9-   امکان آبیاری مصنوعی و توسعه تدریجی مراتع و بوته زارها

10-                      جلوگیری از فرسایش خاک و ریخته شدن مواد مغذی خاکها به دریاها و شوره زارها

11-                      افزایش سطح اراضی قابل کشت زراعتهای آبی و دیم

12-                      توسعه صنایع پرورش ماهی و دامی

13-                      افزایش تولید مواد پروتئینی در مقیاس وسیع

14-                      تامین راههای آبی و امکان حمل و نقل سنگین و ارزان قیمت

15-                      اتصال به دریای آزاد و تسهیل در امر حمل و صادرات سنگها و مواد معدنی اطراف کویر

16-                      ایجاد صنایع سنگین در کنار دریاچه ها و کانالها در نزدیکی معادن

17-                      تایمن آب و هوای ملایم و مناسب بهداشت عمومی

18-                      جلوگیری از نابود شدن حتمی قراء و قصبات و شهرهای مرکزی

19-                      امکان ایجاد کارخانجات بزرگ استخراج و فرآوری مواد معدنی

20-         گرایش نسبی اقلیم مناطق مرکزی به سمت موازنه تعادلی میان آبها و خاکها ، جنگلها و مراتع و وحوش

21-                      ایجاد هدف ملی والا همراه با زمینه مثبت احساس غرور و سربلندی برای جوانان

22-                      بالا رفتن اعتبار جهانی کشوربعنوان یک ملت پیش بین و دوراندیش و مبتکر و مترقی و فعال

توضیح اینکه اصل طرح مربوط به سال 1345است که در 15 دیماه 45 تدوین شده ، ولی در 27 شهریور 1349 تجدید نظر اول و در بهمن ماه 1362 ضمن تطبیق با تکنولوژی روز مورد تجدید نظر دوم قرار گرفته است . ص ۱۴۵ کتاب

کی این طرح ها اجرا می شود ؟

من شخصاٌ عقیده راسخ دارم که تمامی طرح های آمده در کتاب قابل اجرا هستند.

البته تا انسان شدیداٌ به چیزی نیازمند نباشد ، قدر آن چیز را نخواهد دانست .

باید روزی برسد که ما در تامین آب شیرین شهرها و روستاها و جمعیت کشور دچار مشکل اساسی بشویم .

باید روزی برسد که بدلیل بالا رفتن میزان مصرف برق ، ما در تامین برق شهرها و روستاها و جمعیت کشور دچار مشکل اساسی بشویم .

باید روزی برسد که ما بیش از پیش به  تامین امنیت جانی مردمان شهرها و روستاها و جمعیت کشور اهمیت بدهیم و بدنبال راه کارهای کم خطرتر بگردیم.

باید روزی برسد که ما در تامین آب شیرین و زراعی روستاها و جمعیت فعال در بخش کشاورزی کشور دچار مشکل اساسی بشویم .

آنگاه با علاقه و اشتیاق طرح های مهندس فرزاد را دنبال خواهیم کرد .

اما آنروز قطعاٌ بسیار دیر خواهد بود ، زیرا در تمام این مدت ( تا آنروز ) جمعیت جوان و تحصیلکرده و جویای کار ما برای کاریابی ، ناگزیر از مهاجرت خواهد بود و دچار پدیده ناپسند و شوم فرار مغزها خواهند شد . در حالیکه اگر این طرح را شروع به اجرا کنیم ، سالهای سال برای هزاران متخصص و میلیونها نیمه متخصص کار و اشتغال ایجاد خواهد شد .

شاید دوره اجرای این طرح عظیم بیش از یک چهارم قرن طول بکشد و اشتغال حین اجرا و بعد از اجرای آن بسیار عظیم و چشمگیر خواهد بود .

چرا معطل هستیم ؟

چرا دست دست می کنیم ؟

با این همه طرح های بزرگی که در سال های اخیر در کشور ما و در جهان اجرای شده و می شود ، آیا بازهم میتوان از بلندپروازانه بودن طرح ها و ایده های مهندس فرزاد سخن گفت ؟

در حالی که تونل هایی با طول حدود 50 کیلومتر در حال اجرا می باشد و یا کانال های سراسری شمال جنوب و غرب کشور و همچنین طرح های بزرگ آبرسانی محرم و یا لوله های قطور آبرسانی به قطر بیش از 2 متر در همین کشور خودمان در حال تولید و اجرا هستند ، بازهم آن ایده ها دور از ذهن و بلندپروازانه است ؟

به نظر من ، که یک کارشناس منابع آب و زمین شناسی با بیش از 25 سال سابقه کار و فعالیت در طرح های تامین وانتقال آب می باشم ، با همین امکانات موجود براحتی میتوان طرح های مورد نظر ایشان را در بخش آب و انرژی اجرا نمود .

سالها قبل ، وقتی یکی از دوستان من که از کارشناسان اهل گلپایگان بود بعنوان مدیرکل برق منطقه ای استان هرمزگان منصوب شد ، بنده بخشی از کتاب مهندی فرزاد را که حاوی نقطه نظرات ایشان در خصوص نصب توربین در تنگه هرمز و تولید برق از جزر و مد دریا بود را کپی نموده و برای وی ارسال نمودم تا اگر زمینه ای بدست آورد ، این طرح را به شکل دیتیل تری مورد بررسی و مطالعه قرار دهد .

برقی که نیاز داریم

برق مورد نیاز

آب شور دریای عمان از دو رشته کانال در طرفین دریاچه جازموریان بداخل کشور جاری و پمپاژ خواهد شد .

برای این منظور روی هر کدام از این دو رشته کانالها حدود 20 دستگاه بامرود ( سد مخصوص و بیضی شکل با تلمبه خانه ) تاسیس خواهند گردید .

قدرت پمپاژ و بالا دهی آب هر یک از این تلمبه خانه ها ، در حدود 1500 مترمکعب در ثانیه خواهد بود و جمعاٌ در هر ثانیه 3000 مترمکعب اٰ را به ارتفاع 400 متر بالاتر خواهند رساند . مجموع قدرت برقی که برای اینکار نیاز داریم ، حدود 20000 مگاوات خواهد بود . ص 127 کتاب

برای تولید برق مورد نیاز باید کارهای زیر صورت گیرند :

1-  راه اندازی 4 دستگاه نیروگاه اتمی از نوع دو منظوره ، در سواحل بلوچستان که هم برق می دهند و هم آب شور دریا را شیرین می کنند .

2-    احداث تاسیسات آبگیرهای اصلی و سدهای مبداء برای آب برداری از دریا

3-  احداث جاده های اتوبان و لوله های آب شیرین و خطوط برق 400 هزار ولتی در کنار کانالها ، جهت برخورداری مسیر کار از آب شیرین و برق

4-    احداث نیروگاههای خورشیدی در مناطق بلوچستان و کرمان

5-    احداث برج های آئروالکتریک برای تولید برق از انرژی خورشید

6-    احداث نیروگاههای آبشارالکتریک در روی کانالهای برگشت و تخلیه

7-    تولید برق از نمک های کویر

8-    احداث نیروگاه امواجی تنگه هرمز

9-    ذخیره مستمر سوخت دوتریوم

نفوذ آب به زمین

مقدار نفوذ آب در زمین

این رقم را به این صورت قابل پیش بینی است که بدانیم در زیر شن های کویر آب شور و شاید هم مقداری از آب شور دریاهای قدیم موجود است و بهمین دلیل بعد از رگبارهای شدید و باران های دوش آسایی که هرچند سال یکبار در حوزه کویر و دامنه های مجاور آن می بارد ، قسمت اعظم لوت و دشت کویر به باطلاق وسیعی تبدیل میگردند .

اما بدون شک میزان نفوذ در قسمت هایی از کویر که فعلاٌ خشک و شنی است ، بعد از پر شدن ، زیاد خواهد بود که در حدود سالانه 20 میلیارد مترمکعب برآورد کرده ایم .

تبخیر آب دریاچه های جدید

مقدار تبخیر

میزان تبخیر از سطح آب دریای خزر را دانشمندان روسی 40/1 متر در سال برآورد نموده اند و بر اساس مشابه سازی اعداد و ارقام ، سطح دریاچه ها در واریانت دوم 75 هزار کیلومترمربع و 5/1 متر برآورد می کنیم . در نتیجه بعد از پر شدن دریاچه ها ، سالیانه حدود 113 میلیارد مترمکعب آب تازه باید جایگزین تبخیر گردد {این عدد از نظر نگارنده وبلاگ (کمیجانی) غیرواقعی به نظر می رسد ، زیرا مقدار تبخیر در مناطق جنوبی سمنان و دامغان را سالیانه بیش از 5/2 متر اندازه گیری کرده ایم ، اگرچه طراح معتقد است بعد از اشباع شدن منطقه از بخار اب میزان تبخیر کاهش خواهد یافت .} . ص 126 کتاب

عکس های بامرود

تعدادی از عکس های طرح های مهندس فرزاد را در این آدرس قرار داده ام .

برای دیدن عکس ها این قسمت را کلیک کنید .

دریاچه های هشتگانه داخلی

رقوم 900 رقوم 800 رقوم 700 رقوم 600 رقوم 500 رقوم 400 رقوم 300 رقوم 200 رقوم   100 رقوم    صفر

دقت در روی نقشه زیر ، حدود تقریبی دریاچه ها و مسیر کانالها را روشن می کند . روی این نقشه تقریباٌ معلوم میشود که اگر آب دریای عمان را به تراز 400 تا 800 متر ارتفاع کویرهای مرکزی ایران پمپاژ کنیم ، هشت دریاچه در کشور ما تشکیل میشود که آنها به ترتیب از جنوب به شمال و غرب عبارتند از :

دریاچه جاز- دریاچه لوت -  دریاچه طبس - دریاچه دشت کویر - دریاچه  کاشمر- دریاچه سبزوار - دریاچه سمنان(دامغان)- دریاچه اردستان . ص 120 کتاب

                                                        

اندازه های سطح و حجم دریاچه ها(حجم دریاچه به میلیارد مترمکعب)

ردیف	نام دریاچه	سطح به کیلومترمربع	حجم م.م.م	رقوم
1	جاز	16000	320	400
2	لوت	30000	3000	800
3	طبس	4800	94	800
4	دشت کویر	50400	5000	800
5	کاشمر	4700	47	800
6	سبزوار	2400	24	800
7	سمنان	1400	12	800
8	اردستان	300	3	800
جمع		110000	8500

طول کانالهای اصلی              4000 کیلومتر

طول کانالهای فرعی              1000 کیلومتر

سطح کانالهای اصلی و فرعی  500 کیلومترمربع

حجم کانالهای اصلی و فرعی  8 میلیاردمترمکعب

برای محاسبه دبی کانال ، با توجه به حجم دریاچه ها و کانالها ، میزان تبخیر همزمان و غیره به این نتیجه می رسیم که عملاٌ با کانالی بطول400 کیلومتر که از جنوب میناب شروع شده و به ارتفاعات دارزین – نمداد ختم میشود ، با استفاده از سیستم بامرود آب دریای عمان را به کویر لوت سوار کنیم .

این بامرودها جمعاٌ 20 عدد بارتفاع 400 متر خواهند بود .

                                                         

حال اگر بخواهیم جریان بزرگ آبی را برقرار سازیم و دریاچه لوت را پر کنیم باید قدرت آبدهی کانال و پمپها در حدود 2000 مترمکعب درثانیه باشد تا بتوانیم دریاچه لوت را در 17 سال پر کنیم .

در این واریانت دریاچه کویر لوت عمقی حدود 500 متر خواهد داشت ، ولی در واریانت دیگری ، چنانچه این دریاچه را تا ارتفاع شهداد و تا ترازحدود 400 پرکنیم ، حداکثر عمق آن در شوره زار لوت حدود 125 متروسطح دریاچه 20 هزار کیلومترمربع و عمق متوسط آن 40 متر خواهد شد و حجمی حدود 800 میلیارد مترمکعب را در خود جای خواهد داد .

پروفیل کانال آبرسان و تخلیه

با توجه به اختلاف رقوم ابتدا و انتهای کانال های آبرسان ، امکان انتقال ثقلی آب از این کانالها به سمت مرکز ایران وجود ندارد و باید با استفاده از ایستگاههای متعدد پمپاژ ، انتقال آب میسر گردد .

همچنین چون در نظر است از همین مسیر بعنوان مسیر کانال کشتیرانی نیز استفاده گردد ، لذا باید علاوه بر سیستم پمپاژ ، دروازه هایی برای عبور مقطعی کشتی ها نیز در طول مسیر این کانال تعبیه گردد .

روشن تر اینکه این کانال در واقع یک کانال بزرگ پلکانی خواهد بود که آب از پله های پایینتر به پله های بالاتر پمپاژ خواهد شد . و کشتی ها نیز از همین پله ها برای بالا رفتن استفاده خواهند نمود .

همانطور که در شکل زیر دیده می شود ، آب از دریای عمان یعنی تراز صفر باید به تراز های مختلف ، پمپ شود و به پلکانهای بالاتر رسانده شود تا در نهایت بتواند دریاچه حاج علیقلی یا کویر چاه جام دامغان را پر نماید که در رقوم 900 خواهد بود .

خوشبختانه چون در نظر است که آب دریاچه ها دائماٌ از کانال وسط تخلیه و موجب جایگزینی آب تازه گردد ، لذا امکان نصب توربین های مولد انرژی و تولید برق آبی وجود دارد و بخش عمده ای برق تولید خواهد شد .

 از نطر رقومی ، کانال تخلیه نیز همانند کانال های آبرسان و کشتیرانی خواهد بود ، با مختصر تفاوتی در شرایط توپوگرافی ، بنابراین ، طراح بر این باور هست که از پلکانهای کانال تخلیه میتوان انرژی برقابی تولید نمود . زیرا آب موجود در تراز 900 و سایر دریاچه های واقع در ترازهای مختلف دارای چنان انرژی پتانسیلی هستند که می توانند دهها و دهها سیستم برقابی و دستگاههای مولد برق را راه اندازی نمایند .

چکیده احیای دریاچه های داخلی

خلاصه و چکیده طرح

براساس طرحی که شمای آنرا در زیر ترسیم کرده ام ، بدینگونه بود که دو رشته کانال عریض قابل کشتیرانی در جهت جنوبشرق به شمالغرب احداث می شد و از طریق این دو رشته کانال آب دریای عمان به درون کشور ایران و مناطق کویری آن پمپاژ می شد و در چاله های طبیعی موجود که در حقیقت دریاچه های قدیمی ایران هستند تخلیه گردیده و موجب احیای همانها بشود .

برای جلوگیری از شورتر شده آب دریاچه ها در اثر تبخیر ، پمپاژ آب بدرون دریاچه ها باید مداوم و مستمر باشد و آبهای مازاد از طریق کانال میانی تخلیه و وارد دریای عمان و دریاهای آزاد گردد .

تصویر کانال بزرگ کشتیرانی ودراچه های داخلی ایران

پروفیل شمالی جنوبی ایران

تصویر دراچه های داخلی ایران

جلد کتاب

کانال بزرگ کشتیرانی ایران۳

می خواهیم در کنار دریای عمان ، مرکز تولید نیرو و تلمبه خانه ای عظیمی بوجود آوریم که به وسیله کانال بسیار بزرگی آب دریا را اول به مرداب جازموریان و سپس به کویر لوت و از آنجا به دشت کویر ریخته و آنقدر این کاسه ها را پر کنیم تا آب به دریاچه قم و کویر کاشان برسد و امکان ایجاد بندر تجارتی مهمی را در آن حدود فراهم کند .

فکر پر کردن کویر با آب دریا قبلاٌ هم از طرف بعضی از متفکرین عنوان شده است ، ولی باید توجه داشت که اولاٌ کویرهای ما هم سطح دریا نیستند و ثانیاٌ به همان دلیلی که این دریا در قدیم خشک شده ، بازهم خشک میشود . بعلاوه مشکلات بزرگ دیگری هم در بین است که شایان دقت و مطالعه بسیار می باشد .

در هر حال باید ایمان راسخ داشته باشیم که امروزه به کمک علم و صنعت به حل و رفع دشواری های آن قادر خواهیم بود ، و باید صمیمانه معتقد باشیم که برای انجام پروژه های بزرگ همیشه دید وسیع و همت بلند داشته باشیم .

اهم مشکلات :

ارتفاع دریاچه ها ، جازموریان ۳۵۰ کویر لوت ۴۰۰ و دشت کویر ۸۰۰ متر بالاتر از سطح دریای آزاد عمان هستند .

تبخیر شدید : مقدار پمپاژ باید بقدری باشد که بر تبخیر سطحی {بیش از ۳۵۰۰ میلیمتر در سال}و نفوذ بویژه در سال های اول فائق آید .

پمپاژ دائم : هرگز نمیتوانیم پمپاژ را قطع کنیم زیرا باید سطح آب دریاچه ها را ثابت نگهداریم .

بالا رفتن شوری آب: مقدار نمک محلول در آب دریاچه ها روز بروز افزایش می یابد ، و آب شورتر و شورتر خواهد شد ، تا جایی که مانند شرایط دریاچه ارومیه امکان زندگی ماهیان از بین می رود و در مرحله بعد هم نمک متبلور شده و مثل دریاچه قم کناره ها نمکی میشود . و این عیب اساسی کار ماست . چه باید کرد ؟

صفحه ۱۰۵ و ۱۰۶ و ۱۰۷ کتاب